Meksika’nın Oaxaca eyaletinde yer alan Hierve El Agua, Pamukkale’nin benzeri bir jeolojik yapı.
Dünya’da çok ender bir oluşum olan Pamukkale, birçok kişi tarafından Dünya’da tek olarak adlandırılmakta. Bunun öyle olmadığını önce Bolu Akkayalar’ı ziyaret ettikten sonra sorgulamaya başladım. Meksika’da Oaxaca eyaletindeki Hierve el Agua ise dünyanın başka bir köşesinde bile karşımıza çıkabileceğinin yegane kanıtı. Demek ki neymiş, her duyduğumuza inanmıyormuşuz…
Hierve El Agua ’ya giderken iki adet küçük köyden geçiyoruz. Birbiriyle kavgalı bu iki köy. Sebebi de Hierve El Agua ’nın gelirini paylaşamamaları. Bu köylerden bir tanesi Hierve el Agua ’nın tam yanında, diğeri de oraya giden yol üzerinde. İlk başta Hierve el Agua ’nın giriş ücreti olan 10 peso’yu devlet yardım amacıyla oradaki köy halkına veriyormuş, zaman içerisinde diğer köy bu duruma içlenmiş. Gelen turistler bizim köyün içerisinden geçiyorlar, paranın yarısı bizim hakkımız demişler. Tabii ki kimse kabul etmemiş. Bunlarda madem öyle biz de yolu kapatırız demişler ve kimsenin yoldan geçmesine izin vermemişler. 2 yıl boyunca hiç kimse Hierve el Agua ’yı ziyaret edememiş, arka taraftaki uzun yolu kullanmadıkları sürece.
2 yılın sonunda devlet duruma el koymuş. Giriş ücretini 25 pesoya yükseltip, iki köy arasında paylaştırmaya başlamış. İlk başta herkes durumdan memnunmuş ancak arıza çıkartan köy halkı bir süre sonra paranın eşit dağıtılmadığını düşünmeye başlamış çünkü giren çıkan sayısını kontrol edemiyorlarmış. Bu sebeple Hierve el Agua’ya giden yol üzerine bir tane daha geçiş noktası inşaa etmişler ve her geçenden 10 peso geçiş ücreti alıyorlar. Bu sayede hem kaç kişi geçtiğini tespit edip, Hierve el Agua’nın gelirinin eşit paylaştırıldığından emin oluyorlar hem de ekstra 10 peso gelir elde ediyorlar. Velhasıl kelam, bundan birkaç sene önce 10 peso olan giriş ücreti toplamda 35 pesoya gelmiş oldu.
Hierve el Agua’nın Hikayesi
Hierve el Agua ’yı Go Well Tours misafiri olarak ziyaret ettik. Oaxaca şehir merkezinden 90 dakikalık bir sürüş mesafesinde yer alıyor. Vardığımızda giriş noktası hemen tepedeki havuzlara açılıyor. Sevgili Tanya etrafında trekking yapmamız gerektiği, heybetini ve büyüklüğünü ancak bu şekilde anlayabileceğimiz konusunda ısrar etti. Haklıymış…
Çok zorlu olmayan ve yaklaşık 1 saat süren patikayı adımlarken, Hierve el Agua ’nın tarih içerisindeki kullanım şekillerine dair bir sürü hikaye dinleme fırsatımız oldu.
Hierve el Agua ’nın sularının ne yönde kullanıldığına dair tartışmalar uzun yıllar boyunca süregelmiş. En büyük iddia, eski çağlarda tarım arazilerini sulama için kullandığı imiş. Bir bilim adamı ise bu iddiaya karşı çıkmış ve kanıtlamak için de suyun akış yönü birkaç kez değiştirilerek aşağıdaki tarım arazilerinin sulaması yapılmış. Meksikalılar için büyük önem arz eden mısırın yetiştirilmesinde, bu su kullanılınca (sular fazlasıyla mineral içerdiği için) tarladaki tüm mısırlar taşlaşmış, arazi ekim yapılamaz hale gelmiş. Hierve el Agua ’nın altında yer alan tuzun satıldığı ve ticaret ile geçim sağlandığı yönündeki teori ise yapılan deneyin ardından güç kazanmış.
Hierve el Agua ’nın etrafında turlarken oluşumun ne kadar yüksek ve büyük olduğu anlaşılıyor. Taşlaşmış şelalenin en altından yukarıya doğru kafamı kaldırdığımda insanoğlu olarak doğa karşısında acizliğimizi fark etmemek işten bile değil. Gelmeden önce Pamukkale’nin yanına bile yaklaşamaz diye düşünürken, geldikten sonra fikrim değişti. Çok etkilendim.
Hierve el Agua ve Pamukkale’nin Farklılıkları ve Benzerlikleri
Pamukkale’de Hierve el Agua’da birer kalsiyum oluşumu.
Hierve el Agua’da Pamukkale kadar çok havuz bulunmuyor. Yanlış saymadıysam 3 tane ve bu havuzlar insanlar tarafından inşaa edilmiş.
Hierve el Agua’nın suları yemyeşil iken, Pamukkale bembeyaz.
Hierve el Agua’nın havuzlarında tıpa var. Her yıl suları temizlemek için iki kez boşaltılıyor.
Pamukkale adının hakkını vererek bembeyaz olmayı sürdürüyor. Hierve el Agua ise mineral farklılıklarından dolayı içerisinde farklı renkleri barındırıyor.
Pamukkale enine doğru büyürken, Hierve el Agua dikine doğru büyümüş.
İkisi de halen büyümeyi sürdürüyor.
Pamukkale’nin suları büyümeyi sürdürmek ve aynı zamanda varolanları korumak amacı ile bazı dönemlerde yön değiştiriliyor.
Hierve el Agua’ya Nasıl Gidilir?
Oaxaca şehir merkezinden Mitla yönüne giden collectivolara (dolmuşlara) bindikten sonra, Mitla’da Hierve el Agua’ya giden ikinci bir dolmuşa binerek ulaşılabilir. Ya da şehir merkezinden tur satın alınabilir. İki versiyon da yaklaşık aynı ücrete geliyor. Arada maksimum 50 pesoluk bir fark olabilir.
Meksika ile ilgili diğer yazılar için
-ki eki bitişik olacaktı.